NGUA BIEN CHUNG TIM MACH BN DAI THAO DUONG

Ðái tháo đường (ĐTĐ) là một bệnh mạn tính, có yếu tố di truyền, được biết từ xa xưa; ngày nay, tỉ lệ mắc bệnh này càng gia tăng. Theo điều tra mới đây tỉ lệ mắc bệnh ở Việt Nam khoảng 3 - 5% dân số. Các biến chứng thường gặp là ở mắt, thận, thần kinh, da, loét bàn chân – cẳng chân, tim mạch, xương khớp, nhiễm khuẩn... trong đó biến chứng tim mạch là thường gặp và nguy hiểm nhất vì đe dọa tính mạng nếu không điều trị kịp thời. Theo GS Peter Ro sen (người Đức) thì nguy cơ tim mạch ở bệnh nhân ĐTĐ cao gấp 3 - 6 lần so với người không ĐTĐ. Nguy cơ tim mạch cao được giải thích là do sự hiện diện của một bệnh lý đặc biệt gọi là bệnh của cơ tim do ĐTĐ.

Các dấu hiệu lâm sàng điển hình của bệnh tim ĐTĐ là:
Rối loạn chức năng tâm trương rất thường gặp và xuất hiện sớm, sau đó là các biến chứng về suy tim tâm thu xuất hiện muộn hơn, bệnh nhân có triệu chứng mệt, khó thở.
Các triệu chứng của bệnh thần kinh tự chủ với tăng nhịp tim lúc nghỉ, kém thích ứng với gắng sức, tăng huyết áp, tăng nhạy cảm catecholamin, gây ra các rối loạn nhịp tim. các tổn thương bệnh vi mạch chiếm 70% bệnh nhân ĐTĐ. Dự trữ mạch vành bị giảm, bệnh nhân có thể bị thiếu máu cơ tim (cơn đau thắt ngực), nhồi máu cơ tim, cần đo điện tâm đồ định kỳ vì một số bệnh nhân không có triệu chứng đau ngực. Đối với những người ĐTĐ tập II, tỉ lệ tử vong tăng sau nhồi máu cơ tim. Trong một số trường hợp, bệnh nhân Đtđ chết trước khi đến bệnh viện vì nhồi máu cơ tim lần đầu; do việc phòng ngừa thứ phát bệnh tim mạch chưa thật sự được chú ý. Các yếu tố nguy cơ bệnh tim mạch trên người ĐTĐ tập II bao gồm tăng huyết áp, tăng HBALC, tăng LDL-CHOLESTEROL, giảm HDL- cholesterol máu. Trong một nghiên cứu ở anh, tần suất nhồi máu cơ tim tăng gần gấp đôi nếu HBALC tăng từ 6% đến 10 - II% cho thấy CỨHBALC giảm 1% thì bệnh tim mạch giảm khoảng 15%.
Để giảm bệnh tim mạch trong ĐTĐ tập II, chiến lược hiện nay là cải thiện kiểm soát đường huyết, điều trị tích cực rối loạn lipid máu và huyết áp. Phát hiện sớm ĐTĐ bằng xét nghiệm máu cho các đối tượng nguy cơ như mập phì, gia đình có người bị ĐTĐ, người trên 40 tuổi.
Mục tiêu cần đạt là:

Đường huyết dưới 126mg/dl.
Huyết áp dưới 130/80mmHg.
Lipid máu: cholesterol toàn phần dưới 175mg/dl, LDL-CHOLESterol dưới 100 mg/dl, HDL-Cholesterol 35 - 40mg/dl, triglycerid dưới 150mg/dl. Ngoài các loại thuốc cần thiết, bệnh nhân cần ăn kiêng đúng mức, giảm cân, tập thể dục đều đặn như đi bộ hàng ngày (tối thiểu 30 phút/ngày), bỏ thuốc lá, giảm và ngưng bia rượu... Acid béo omega-3 trong dầu cá có tác dụng tốt trên bệnh nhân tăng lipid máu. Các thuốc chống o xy hóa như vitamin E, C, betacaroten có tác dụng tốt trên động vật thực nghiệm, còn đang tiếp tục nghiên cứu trên người.